Recursos didácticos

Mediante esta sección queremos dotar ao profesorado de recursos válidos para traballar na aula, ben porque xa os empregamos noutras ocasións e sabemos que funcionan, como é o caso dos precociñados ou ben porque sabemos que son necesarios para poder levar a cabo mellor os nosos programas de radio na aula, como sería o caso dos bancos de sons gratuítos, as ideas para poder traballar na aula en formato de radio, ou recursos web de referencia radiofónica… 

Na Rede existen moitísimas páxinas ás que se lle pode sacar proveito dunha ou outra forma para traballar na aula, así que sen ánimo de abrumar poñemos algunhas nesta sección que sempre está aberta a incorporar novidades. Agardamos poder ser útiles.

Precociñados

Aquí vos deixamos unha serie de retos, que non son outra cousa que fichas con pequenas ideas para poñer en marcha guións de programas de radio feitos en equipo. A maioría están pensados para niveis de Educación Primaria e Secundaria que xa teñen adquirida a lectura a escritura, sen embargo moitos deles poderíanse adaptar sen maior dificultade a distintos niveis educativos.

Título do reto	Descrición	Ficheiro
A contorna do centro	Un reto para potenciar as competencias ALFIN/AMI buscando información sobre a contorna do noso centro e tamén falando da nosa escola.
Os bookclubers	Un programa pensado para potenciar a lectura nas aulas e nas casas mediante compañeiros e compañeiras que aconsellan a lectura de determinados libros.
O conto dramatizado	Un xeito divertido de achegarnos á lectura dos contos e ao emprego das distintas entonacións e modulación da voz, xogando co emprego dos efectos especiais para xerar ambientes.
O reto do 8M	Un programa para achegarse ao feminismo e ao concepto de sororidade nesta data tan importante do calendario mundial.
O Clube d@s poetas galeg@s	Darlle voz @s poetas galeg@s menos coñecid@s é a finalidade deste reto que nos achegará a aqueles/as poetas que podemos ter moito máis preto do que pensamos.
Minicontos	A radio non só é un medio de oralidade, senón que tamén o é de escrita e creativa. Con esta actividade ao máis puro estilo Rodari divertiranse creando pequenas historias.
Somos poetas transformadores/as	Unha nova versión da famosa técnica literaria do "cadáver exquisito" para chegar a crear novos poemas partindo dos xa existentes. Un reto divertido e creativo.
Soñan os polbos cando dormen?	Con este inxenioso título proponse un reto de investigación científica e debate, partindo dunha nova moi interesante e a nosa capacidade para poñer en marcha o método científico.

Bancos de sons (gratuítos)

Música galega e en galego

Ás veces esquecemos que a escola tamén ten que ser un lugar de difusión da nosa cultura. Case sen darnos conta, por comodidade ou descoñecemento, acabamos empregando música de éxitos de radiofórmula dos que nin temos os dereitos de publicación, nin convén moito que se reforce a súa escoita dende os centros educativos. En Galicia hai grandes artistas e faise moita música de calidade, en ocasións descoñecida para o gran público. Dende aquí remarcamos que empreguedes música feita en Galicia. Estos son algúns recursos para descubrila.

Recursos web

Unha escolma de descubertas que topamos nas Redes e que dun xeito directo ou algo máis revirado poden achegar ideas e recursos para o noso traballo nas escolas.

Recursos técnicos

Título	Descrición	Ligazón
Obradoiro dixital galego	Titoriais, consellos e recursos para facer e escoitar podcast dende a web do Obradoiro Dixital Galego
Obradoiro dixital galego	Aquí podedes atopar algúns recursos libres, ou case, que podedes empregar para os vosos vídeos, directos ou podcasts.
¿Qué es un podcast?	Explicación e práctica sinxela de Aitor Lázpita, profesor de Lingua Castelá no IES Nazarí de Salobreña (Granada)
Muse Hub	Efectos, sons e plugins gratuítos para traballar con Audacity.
Auphonic	App de IA automática para a edición e postprodución de podcast
Suno	Páxina de IA que permite crear cancións con letra ou instrumentais partindo dunha idea básica do estilo musical que queres.

Podcast singulares

Título	Descrición	Ligazón
Os Andares	Un grupo de artistas do teatro, o cine documental, a poesía e a música producimos seis creacións de audio, seis viaxes sonoras nalgúns dos espazos máis máxicos da Serra dos Ancares. Seis capítulos, cada un escrito por unha autora, nos que se mestura o documental e a ficción, co fin de profundizar un pouco no coñecemento desta Reserva da Biosfera, a súa cultura e os sentires dos seus habitantes.
Podgalego	Dende 2006 existe esta plataforma chamada Podgalego, nacida para dar a coñecer e divulgar os podcast feitos en galego. Actualmente dispón de máis de 160 podcast feitos en galego.
Los cuentos para Ulises	Trátase dun podcast con pequenas historias de pouco menos de dous minutos nos que Juan Carlos Ortega narra ao estilo de antes, contos cunha ensinanza que en moitos casos pódense empregar na aula de diversos xeitos. O xiro narrativo, o sarcasmo, as inferencias, ... comprensión auditiva a todos os niveis.
Despierta tu curiosidad	Un podcast de National Geographic cheo de curiosidades relacionadas directamente coas efemérides correspondentes. Luis Quevedo, divulgador científico e María José Rubio, escritora e historiadora dirixen este podcast diario que non acostuma a durar máis de seis minutos.
Site Unspecific	Proxecto ideado e producido por cabosanroque. Unha serie de obras sonoras para experimentar en solitario en diferentes espazos arquetípicos (o supermercado, o parque, o bar, o cemiterio, o bosque, a cidade, unha igrexa, a casa…) de maneira que sempre se produce un xogo de correspondencias e contradicións entre o espazo escoitado, o espazo visto e o lugar imaxinado. Unha invitación ao xogo e á reflexión.
Ecos de Jorge Carrión	As baleas e os glaciares parécense: son grandes monstros mariños e acústicos. Os humanos e as baleas parecémonos: ambos creamos música a través da auga. Levamos un século explorando as capas sonoras dos océanos: que aprendemos desa escoita? Un episodio sobre bioacústica submarina, o canto das baleas, o hidrórgano e a teoría de iceberg de Ernest Hemingway.
Documentos RNE	Tras as súas dúas décadas de historia logrou converterse nun referente dos espazos documentais na radiodifusión española.
Tres en la carretera	Desnortada con Rosalía Rial. Radio 3. RNE Cinema: "Envés". Costa da Morte. Ventos. Poesía. Música. Vídeopoemas. Unha viaxe con Rosalía Fernández Rial.

Patrimonio sonoro

Título	Descrición	Ligazón
Arquivo do Patrimonio Oral da Identidade do Museo do Pobo Galego	O Arquivo do Patrimonio Oral da Identidade (APOI) é o programa de dixitalización, catalogación, estudo e difusión do patrimonio inmaterial que o Instituto de Estudos das Identidades do Museo do Pobo Galego puxo a andar en abril de 2007. Un arquivo público e accesible que ofrece gravacións orais e musicais e os datos necesarios para poñelas no seu contexto cultural.
O que non se escribe	Xornadas de aprendizaxe e experimentación sobre o noso patrimonio sonoro. Unha posta en común dos proxectos máis actuais arredor da música tradicional desde unha óptica tan propia como global. A paisaxe sonora. Escoitar chover sobre a uralita, unha pota no lume, un coche que pasa, un veciño que saúda, unha máquina, os zapatos no chan, o vaso na mesa.
Mulleres que viven soas	Do real á ficción, sen saír da realidade: Mulleres que viven soas, un proxecto sonoro e teatral do que non se conta. Unha proposta que nace da oralidade, das historias que se contan nas vilas e que perviven entre a veciñanza, que se converteu en contos e que agora volve á pura realidade cos testemuños de mulleres que decidiron vivir soas. Un proxecto de Berrobambán, partindo dun espectáculo de Paula Carballeira.

Propostas diversas

Título	Descrición	Ligazón
Infografía radio escolar	Con esta infografía queremos que vexas de xeito sinxelo e directo que é o que necesitas para montar a túa radio escolar.
Agueiro de Carlos Baena	Unha recopilación de recursos sobre a radio escolar do profesor do IES Chan do Monte (Marín) Carlos Baena Ozores, onde expón recursos e ligazóns útiles para que o profesorado comece a relacionarse co mundo da radio escolar.
Cómo hacer una radio	Dende “La Aventura de Aprender”, chéganos esta guía de “Cómo hacer una radio”, cunha explicación de que necesitas para montar unha radio. Trátase dunha guía en pdf que xa ten os seus anos pero que na fundamentación do funcionamento e o emprego da radio é totalmente actual.
Radio Edu	Un proxecto da Consellería de Educación e Emprego de Extremadura que fomenta o emprego da radio nas escolas. Na súa web calquer docente, centro ou profesional relacionado coa educación poderá atopar todo o necesario para facer radio escolar, así como consultar experiencias e exemplos de boas prácticas.
Exemplo de guión	Hai que ensinarlle ao noso alumnado como facer un pequeno guión antes de ir traballar na radio. Un xeito doado de explicalo e de organizalo é mediante unha táboa. Aquí podedes atopar un exemplo para descargalo en pdf ou doc.
Poemas para un cuerpo	Proposta didáctica para secundaria feita por Aitor Lázpita, profesor de Lengua Castelá e Literatura no IES Nazarí de Salobreña (Granada). Esta actividade para o seu alumnado combina maxistralmente a creación dun podcast co emprego da IA de ChatGPT
¿Qué ocurrió en 2020?	Outra proposta de Podcast de Aitor Lázpita, neste caso enfocada a alumnado de 2º de Bacharelato. Propón facer un podcast semanal no que despois de investigar o seu alumnado explique que está pasando no mundo nestes días trala época Covid.
Carlos de Hita: O son da natureza	Autor dos libros: Bosques, viaje visual y sonoro. Anaya Touring 2019. El sonido de la naturaleza, un calendario sonoro de los paisajes de España, Anaya Touring 2021. Ambos os libros están ilustrados con máis de setenta códigos QR que enlazan con montaxes sonoras reconstruídas, como ao ditado, a partir dos textos escritos.
Formación de profesores de español como lingua extranxeira	Audios e propostas didácticas (de comprensión e contidos culturais), preparadas para ser presentadas na aula, organizadas por niveis. Todos os documentos sonoros son de Radio Exterior de España e Radio Nacional de España.
Rúbrica de avaliación dun audio	Aquí podedes atopar unha rúbrica da creación dun audio elaborado polo INTEF. Tamén nas propostas didácticas do profesor Aitor Lázpita podedes atopar un similar.
A bordo de tu curiosidad	Unha viaxe polas preguntas e retos da ciencia actual da man de Carlos Briones Llorente e Kim Amate. Cal foi a orixe de todo? Podemos viaxar no tempo? Que é a vida? Podería haber outras vidas no Universo? E todo isto ao longo de 52 breves e suxestivos capítulos, un por cada semana do ano.
Orientacións sobre o emprego de ferramentas dixitais	Orientacións sobre o uso de ferramentas dixitais no ámbito educativo desde a perspectiva de protección de datos. Un documento exhaustivo feito polo Ministerio de Educación e o INTEF.
Escoita o universo	Escoita o universo: sonificación de datos e documental da NASA. A principios de 2024, foron publicadas tres sonificaciones de datos de imaxes obtidas co Observatorio de raios X Chandra da NASA e outros telescopios, xunto cun documental acerca deste proxecto que fai o seu debut na plataforma de transmisión de contido NASA+.